Z historii Marklowic Górnych

 Pierwsza wzmianka o wsi Marklowice pochodzi z roku 1305 w Spisie Dziesięcin Świętopietrza Biskupstwa Wrocławskiego.

Początkowo dzisiejsze tereny Marklowic Górnych stanowiły fragment wsi Marklowice, z której w XVII wieku wyodrębniły się dwie miejscowości: Marklowice Górne i Dolne, połączone ponownie w jedną pod koniec XIX wieku. W tym czasie znajdował się tu: zamek folwark, browar i punkt celny.

Po najeździe wojsk czechosłowackich w 1919 roku wieś została podzielona i częściowo włączona do Czechosłowacji, a po zatwierdzeniu granic przez tzw. Radę Ambasadorów w 1920 roku po stronie polskiej znalazła się szkoła, zaś po stronie czechosłowackiej kościół i cmentarz.

 

Anegdota o powstaniu naszej parafii

/na podstawie opracowań państwa Heleny i Ludwika Bartoszek /

Marklowianie już w XIX starali się o to, by być samodzielną parafią. Warto odnotować spór, jaki miał miejsce pomiędzy proboszczem parafii Zebrzydowice ks. Józefem Bulowskim, a mieszkańcami Marklowic, którzy czynili starania, aby kościół w Marklowicach Dolnych otrzymał swojego samodzielnego proboszcza. Kościół ten był wówczas filialnym kościołem zebrzydowickiej parafii. Ks. Bulowski „przepowiedział” wtedy, że nie będzie oddzielnej parafii w Marklowicach, póki nie będzie księdza pochodzącego z Marklowic.

Może ma ta historia jakiś związek z faktem, że w1968 roku święcenia kapłańskie przyjął mieszkaniec Marklowic Górnych ks. Antoni Burkot, a w roku 1971 ks. Kazimierz Janiurek. W dwadzieścia lat po pierwszej prymicji Marklowice zostały samodzielną parafią.

 

Budowa cmentarza w Marklowicach Górnych.

/na podstawie opracowania Ludwika Bryłki/

 

W dniu 22 października 1974 roku delegacja marklowickiej społeczności: Władysław Dzierżawa, Henryk Burkot, Antoni Marszałek, Józef Kłopeć, Karol Podstawka, złożyli osobiście na ręce wojewody katowickiego dr Mariana Wierzbickiego pismo w sprawie udzielenia zezwolenia na budowę cmentarza i kaplicy w Marklowicach Górnych. Prośba ta potwierdzona została 75. własnoręcznymi podpisami mieszkańców Marklowic Górnych.

Pismo to przez dłuższy czas nie spotkało się z odzewem, dlatego wiele razy wysyłano pisma ponaglające do najwyższych władz wojewódzkich, powiatu, urzędu gminy. Pierwsze odpowiedzi władz były odmowne, powoływali się na nieprawdziwe fakty i statystyki. Przedstawiciele mieszkańców musieli przez dłuższy czas, udowadniać swoje racje obalając argumenty władz niezgodne z prawdą. Mieszkańcy w swych pismach wielokrotnie zaznaczali, że nie oczekują żadnej pomocy finansowej ze strony państwa.

W dniu 10 maja 1978 roku, na zebraniu w remizie OSP w Marklowicach Górnych, sekretarz Urzędu gminy p. Paprota podał do publicznej wiadomości, że wpłynęła zgoda na budowę cmentarza komunalnego bez żadnych zabudowań. Budowę finansuje Urząd Gminy, prace maja wykonać mieszkańcy Marklowic.

20 kwietnia 1984 roku – w Wielki Piątek – pierwsze dwie osoby zostały pochowane na nowopowstałym cmentarzu komunalnym w Marklowicach Górnych: śp. Stanisław Karwot (pogrzeb odprawił ks. Antoni Gorczyk), śp. Anna Paszek (pogrzeb odprawił ks. Marian Krzyżowski).

 

Początki Parafii

/na podstawie opracowań państwa Heleny i Ludwika Bartoszków/

 

W latach siedemdziesiątych XX wieku zaczęła w Marklowicach rodzić się myśl aby rozpocząć naukę religii na terenie miejscowości, ponieważ ze względu na brak kościoła we wsi, dzieci z miejscowej szkoły podstawowej na naukę religii musiały uczęszczać do Zebrzydowic. Było to bardzo uciążliwe, szczególnie dla najmłodszych dzieci. Zaczęło się od tego, że prowadzono lekcje religii w prywatnym mieszkaniu państwa Burkot od listopada 1980 r. Tam przyjeżdżał ks. Antoni Gorczyk i katechetka z Zebrzydowic, dołączyła także do nich katechetka z Marklowic Górnych p. Janina Walica.

Dzięki inicjatywie mieszkańców i poparciu proboszcza parafii w Zebrzydowicach, w październiku 1981r zakupiono parcelę budowlaną wraz z zabudowaniami gospodarczymi od państwa Otylii i Roberta Bonczków, mieszkańców Marklowic, z przeznaczeniem na salki katechetyczne. Po remoncie pomieszczeń 15 grudnia 1981 roku, czyli w dwa dni po wprowadzeniu stanu wojennego, rozpoczęto naukę religii w tym domu, zwanym odtąd Bonczkówką.

Jednocześnie przedstawiciele Marklowic Górnych w osobach: Władysław Dzierżawa, Karol Podstawka, Józef Drapa, Henryk Burkot i Józef Kłopeć wraz z ks. Antonim Gorczykiem, rozpoczęli starania o uzyskanie zgody na budowę kościoła. Procedura załatwiania była bardzo długa i wymagała zdobycia wielu dokumentów i zezwoleń formalno-prawnych, począwszy od władz wojewódzkich w Katowicach, a kończąc na Urzędzie Gminy w Zebrzydowicach. W ówczesnych latach nie było to wcale takie łatwe. Projekt budowlany kościoła wykonali architekci z Czechowic – Dziedzic, inżynierowie Niedźwiecki i Hajkowski. Kierownikiem budowy został inż. Ryszard Jastrzębski z Marklowic Górnych.

W 1982 roku zrodził się także pomysł, aby pomieszczenia salek katechetycznych przeznaczyć na tymczasową kaplicę, w której odprawiać byłoby można mszę św. dla starszych i chorych mieszkańców wsi. Projekt ten szybko został zaakceptowany i pierwsze msze św. zaczęto odprawiać w każdą sobotę już w połowie 1983 roku.

W tym samym czasie zapobiegliwi mieszkańcy naszej miejscowości rozpoczęli przygotowania pod budowę kościoła poprzez systematyczne gromadzenie materiałów budowlanych:

- grudzień 1983 do marzec 1984 – wycinka podarowanego przez mieszkańców drzewa, zakupienie wapna

- czerwiec – grudzień 1984 roku sprowadzenie i zakupienie 80 000 cegieł

- luty 1985 rok zakup cementu i żwiru

W tym czasie prowadzono regularną zbiórkę pieniędzy (raz w miesiącu) na budowę kościoła.

 

Budowa kościoła

 

Po wielu perturbacjach zezwolenie na budowę kościoła zatwierdzone zostało 13 maja 1983 roku. Przystąpiono do pomiaru gruntów pod fundamenty, które mieszkańcy wsi ręcznie wykopali w ciągu kilku dni (od 20 do 25 maja). Betonowanie ław fundamentowych trwało od 31 maja do 4 czerwca. W następnym dniu położono papę izolacyjną i rozpoczęto szalowanie dolnych części fundamentów, które wykonane zostały od 10 do 19 czerwca. W dniach od 21 do 27 czerwca, po oszałowaniu i wykonaniu zbrojenia, zabetonowano górne części fundamentów. W dniu 2 lipca zapełniono ziemią części wewnętrzne fundamentów. Te prace zakończono 17 lipca, aby w następnym dniu można było wykonać izolację.

Mieszkańcy nie marnowali ani jednego dnia. Natychmiast po zebrzydowskim odpuście, 16 sierpnia, przystąpiono do murowania ścian kościoła wraz z wewnętrznym ociepleniem styropianem i zbrojeniem. Kolejny etap prac to było szałowanie, zbrojenie belek nośnych i słupów wraz z konstrukcją chóru (22 września do 4 października). W październiku przygotowano też konstrukcję więźby dachowej i pokryto budowę deskami budując równocześnie wieżyczkę.

Wiosną następnego roku przystąpiono do dalszych robót: instalacja elektryczna, ocieplenie stropu i poddasza, tynkowanie ścian, ubijanie ziemi pod posadzkę. Posadzkę betonowano warstwami odpowiednio izolując ją. 15 lipca zakończone zostały prace przy betonowaniu podium i stopni ołtarza. W dniach 16 – 18 lipca wybielono ściany.

22 sierpnia wstawiono okna, aby od razu przystąpić do tynkowania zewnętrznych ścian kościoła, prace te zakończono 1 października. W listopadzie założono rynny, drzwi. W grudniu wstawiono szyby okienne, założono piece akumulacyjne, położono także wykładzinę na podium i stopniach ołtarza (19 grudnia).

Pierwsza msza św. odprawiona została 24 grudnia 1986 roku. Odprawił ją ówczesny proboszcz Zebrzydowic i budowniczy kościoła ks. Antoni Gorczyk. Było to doniosłe wydarzenie dla mieszkańców Marklowic, które na całe życie zapadło w naszej pamięci. W drugi dzień świąt mszę św. odprawił ks. Marian Krzyżowski – wikary w parafii Zebrzydowice.

Pierwszym kościelnym został Władysław Dzierżawa.

Gdyby nie ogromny upór i zaangażowanie całego komitetu budowy, szczególnie Władysława Dzierżawy, talent organizacyjny ówczesnego proboszcza Zebrzydowic ks. Antoniego Gorczyka i wysiłek mieszkańców pracujących przy budowie –budowa nie trwałaby tak krótko. Przy budowie kościoła pomagali także mieszkańcy Zebrzydowic.

Ponieważ kościół budowano w okresie kartkowym, posiłki przygotowywane były z darów przekazanych przez mieszkańców oraz z własnego gospodarstwa księdza proboszcza A. Gorczyka. Posiłki dla pracujących mężczyzn  gotowały mieszkanki Marklowic, dzieląc pomiędzy siebie obowiązki.

W maju i czerwcu 1987 roku kościół pokryto blachą ocynkowaną i wykonano 837 płyt chodnikowych ułożonych potem wokół kościoła.

 

Nowa parafia

 

4 września 1988 roku został skierowany do Marklowic Górnych ks. Henryk Wicik jako administrator parafii tymczasowej.

30 października 1988 r. odbyło się pierwsze zebranie nowopowstałej Rady Parafialnej pod przewodnictwem ks. Henryka Wicika w sprawie poświecenia kościoła. W zebraniu tym wzięli udział: Władysław Dzierżawa, Jan Skowron, Erwin Samlik, Janina Walica, Jadwiga Śmieja, Tadeusz Roskosz, Frydolin Stawarczyk, Jan Ziemianin, Franciszek Rychły, Henryk Burkot,Bronisław Chmielniak i Teofil Kasza. Ustalono wówczas szczegóły dotyczące przygotowania parafii na poświęcenie kościoła.

Decyzję wyboru patrona parafii Św. Jozafata Kuncewicza podjął ks. Henryk Wicik po wcześniejszej rozmowie z Ojcem Świętym Janem Pawłem II, w czasie pobytu w Rzymie z okazji 25 rocznicy swoich święceń kapłańskich. Wybór patrona podyktowany był także ogłoszonym w Kościele Katolickim Rokiem Maryjnym i Rokiem 1000 – lecia Chrztu Rusi Kijowskiej.

 

Poświecenie kościoła pod wezwaniem Św. Jozafata Kuncewicza w Marklowicach Górnych w dniu 16. 11. 1988 r.

 

Poświecenia naszego kościoła dokonał ordynariusz ówczesnej Diecezji Katowickiej ks. bp. dr Damian Zimoń podczas uroczystej Mszy Świętej koncelebrowanej z udziałem ks. Henryka Wicika oraz budowniczego kościoła, ks. Antoniego Gorczyka.

Poświecenie kościoła zbiegło się z uroczystością Matki Boskiej Ostrobramskiej, której obraz w późniejszym czasie został umieszczony nad głównym wejściem do kościoła.

W niedziele palmową 1990 r. ordynariusz Diecezji Katowickiej ustanowił Marklowice Górne samodzielną parafią pod wezwaniem Św. Jozafata Kuncewicza. Jej pierwszym proboszczem został mianowany ksiądz Henryk Wicik, który nieco później, 31 marca 1994 r., otrzymał tytuł kanonika.

W skład nowo powstałej parafii weszła cała wieś Marklowice Górne i część Zebrzydowic tj. mieszkańcy ulicy Asnyka, Sadowej, Jagodowej, Nowego Dworu.

 

Hymn Naszej Parafii ku czci Św. Jozafata Kuncewicza

 

Autor: ks. Henryk Wicik, na melodię „Boże coś Polskę”

 

Naszą parafię wspiera też męczennik

biskup Jozafat Chrystusa miłośnik.

Kresów pasterzu jedności uczyłeś.

Grób twój spokojny u Piotra stolicy.

By owce chronić życie swe oddałeś

O Jozafacie Kuncewiczu, Bracie!

 

Budowa dzwonnicy.

 

W latach 1992 – 1994 wybudowano dzwonnice.

15 listopada 1996 w firmie „Felczyński” w Przemyślu zamówiono 3 dzwony: „Barbara”, „Mateusz” i „Katarzyna”, wykonane w rok później. Nazwy tych dzwonów to imiona patronów trzech zawodów najczęściej występujących w naszej parafii tj.: kolejarzy, celników i górników. Dzwony zostały poświęcone 2.10.1997 r. przez Ordynariusza Diecezji Bielsko-Żywieckiej ks. biskupa Tadeusza Rakoczego.

 

 

Prace wykonane w Kościele w latach 1988 – 2008

 

1992 – 1994   budowa dzwonnicy

1994 –  wybudowanie domu pogrzebowego przez Gminę Zebrzydowice, a parafia poświeciła krzyż który umieszczono w środku

2003 – wykonanie ołtarza Bożego Miłosierdzia. Zakup konfesjonału i 26 ławek